FLAMENCO/RAKS

* * *

Spanish Dancer by John Singer Sargent 1880 - 1881

FLAMENCO

From Wikipedia, the free encyclopedia
http://en.wikipedia.org/wiki/Flamenco

"Without knowledge, there is no freedom." — Anon.

Flamenco

Stylistic origins:
Andalusian, Gitano, Mozarabic, Moorish, Sephardic, Byzantine, Italian
Cultural origins:
Andalusia
Typical instruments:
Spanish Guitar, Flamenco guitar, palillos, palmas and cajón
Mainstream popularity:
Sporadic except among Andalusians and Gitanos, mostly popular in Spain
Subgenres
Alegrías - Bulerias - Tangos - Fandangos - Farruca - Guajiras - Peteneras - Sevillana - Siguiriyas - Soleares - Tientos - Zambra - and many others, see the palos list below.
Fusion genres
New Flamenco
Other topics
Music of Spain - Music of AndalusiaCante Chico - Cante Jondo - Cante Intermedio - Falseta

Spanish Dancer by John Singer Sargent
1880 - 1881

Flamenco is a Spanish musical genre with strong, rhythmic undertones and is often accompanied with a similarly impassioned style of dance characterized by its powerful yet graceful execution, as well as its intricate hand and footwork. Flamenco embodies a complex musical and cultural tradition. Although considered part of the culture of Spain in general, flamenco actually originates from one region: Andalusia. However, other areas, mai nly Extremadura and Murcia, have contributed to the development of several flamenco musical forms, and a great number of renowned flamenco artists have been born in other territories of the state. The roots of flamenco are not precisely known, but it is generally acknowledged that flamenco grew out of the unique interplay of native Andalusian, Islamic, Sephardic, and Gypsy cultures that existed in Andalusia prior to and after the Reconquest. Latin American and especially Cuban influences have also been important in shaping several flamenco musical forms.
Once the seeds of flamenco were planted in Andalusia, it grew as a separate subculture, first centered in the provinces of Seville, Cádiz and part of Málaga—(Lthe area known as Baja Andalucía ower Andalusia)—but soon spreading to the rest of Andalusia, incorporating and transforming local folk music forms. As the popularity of flamenco extended to other areas, other local Spanish musical traditions (i.e. the Castilian traditional music) would also influence, and be influenced by, the traditional flamenco styles.

Flamenco (música y danza)
De Wikipedia, la enciclopedia libre Saltar
a navegación, búsqueda

Para otros usos del término, véase Flamenco.El flamenco es un género musical que nace y se desarrolla en Andalucía, durante el periodo que va desde el siglo XVIII al siglo XX, y que se conforma como una reunión y mezcla de otros estilos musicales populares con participación o influencias judías, moriscas, gitanas, castellanas, africanas y americanas así como de las cantigas peninsulares durante el medievo. Se expresa a través del cante, el toque y el baile. En 1958 se funda en Jerez de la Fronterade la primera Cátedra Flamencología, siendo la más antigua institución académica creada en Andalucía para el estudio, la investigación, conservación, promoción y defensa del Arte Flamenco.

Belén Maya, Bailaora de Flamenco,
fotografía de Gilles Larrain en su estudio, 2001

Flamenco, Rosario

Flamenko
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Flamenko Topluluğu

Flamenko, akademik olmayan Avrupa müzik formlarından biri, Endülüs Halk Müziği ve bu müzik eşliğinde yapılan dansın adıdır. Basit bir folk türü olmanın ötesinde kompleks ve yoğun kültürel geleneğe sahiptir. İspanya'ya özgü bilmesine rağmen, aslında Endülüs bölgesi kültürüdür. Kökenleri hakkında birçok soru işareti bulunur, ancak genel olarak bölgedeki yerliler, Müslümanla, İspanyalı, Yahudiler ve Çingeneler tarafından beraberce ortaya çıkarılan bir tür olarak kabul edilmiştir.

Fletcher Sibthorp, Flamenco Gold

"

Melis Cangüler *
http://www.melisflamenco.com/tr/flamenko.asp

Flamenko

Flamenko Nedir?
Flamenko, Güney İspanya'nın Endülüs bölgesine özgü ama bu bölgeyle sınırlı kalmamış bir müzik ve dans türüdür. 14.yy. sonrasında çingenelerin, Arapların, Yahudilerin ve toplumdışı bırakılmış Hristiyanların toplumun dış çevresinde kaynaşması sonucu meydana gelmiştir. Her ne kadar flamenko Endülüs bölgesine özgü olsa da sadece bu bölgeye veya İspanya'ya ait değildir. Flamenko flamenkocularındır. Dünyanın her yerinden gönül verenlere, flamenko için içten olarak bir şey yapanlara aittir. Halkların problemleri vardır. Kendilerini bir şekilde ifade etmek isterler. Bunu da müzik ve dans yoluyla yaparlar. Yıllarca zulüm gören, yoksulluk çeken, ezilen, toplumsal sorun ve güvenilmez olarak nitelendirilen, bütün tarihleri boyunca mal mülk edinemeyen, adi işlerde, tarım ya da maden ocaklarında çalıştırılan çingeneler hırs, şefkat, özgürlük ruhu, isyan, sosyal kalıplaşmanın olmaması gibi etkenlerle flamenko'yu oluşturdu. Acılarını, mutsuzluklarını flamenko ile ifade ettiler. Flamenko'daki sert duruşlar, ifadeler hep bunların sonucudur. Bizler belki de, asırlardır süregelen bu gizemli müzik ve dansın içinde barındırdığı hüznün güzelliğine, içinde bulunduğu hüznü terk etmek istemeyen insanların halini anlatan ve flamenko sanatına ilham veren bu ruhani güç'e (İspanyolca'daki karşılığı duende'dir) kapılıyoruz ve flamenko sanatından bu kadar çok etkileniyoruzdur. Flamenko'nun özü şarkıdır. Çoğunlukla gitar ve doğaçlama dans şarkıya eşlik eder.3 sınıf flamenko vardır. En ağır başlısı "cante grande" (büyük şarkı) adıyla anılan ve ölüm, keder ve din konularını işleyen "cante jondo" dur (derin şarkı)Ara sınıfta "cante intermedio" (orta şarkı) bulunmaktadır. Gene dokunaklı ama daha az ağırbaşlı ve çoğunlukla doğu müziğinden esintiler taşıyan flamenko'lar yer alır. En hafif tarz olan "cante chico" (küçük şarkı) konuları ise aşk, kırsal yaşam ve eğlencedir. Her tarzın kendine özgü bir ritmi ve akor yapısı bulunmaktadır. Vurgu ve duygusal içerik farklarıyla da birbirlerinden ayrılmaktadır. Flamenko Terimi, tam olarak nereden çıktığı tesbit edilememiştir, elde edilen teoriler ise şunlardır;
· İspanyol Yahudiler dini şarkılarını, rahatsız edilmeden söyleyebilecekleri yerlere göç etmişler ve bu şarkılar İspanya'da kalan Yahudilerce "Flamenko" olarak adlandırılmıştır.
· Flamenko kelimesi, "fellah minküm" diye okunan "sizden olan çiftçi" anlamına gelen Arapça kelimelerden edinilmiştir.
· 19. yy. başlarında kibirli, küstah insan anlamına gelen bir argo kelime olarak kullanılmıştır.

Flamenko Tarihi
Avrupa'nın en eski yerleşimi olarak bilinen Cadiz, M.Ö.1100'de Fenike'liler tarafından kurulmuştur. M.Ö.550'de eski Yunanlılar Güney İspanya'yı kontrol altına aldılar. M.Ö.201- M.S.206 Roma İmparatorluğu'nun bir parçası oldu. 711'de Mağribiler (Faslılar) olarak bilinen Araplar, Suriyeliler ve Berberiler İspanya'yı işgal ettiler. 800 sene burada hakimiyet kurdular. Arap kültürü İspanya'yı çok büyük ölçüde etkiledi. Kendi şiir, şarkı ve müzikal enstrümanlarını getirdiler. İspanya'nın müziğine duygusallık ve duyarlılık kazandırdılar.1492'de İspanya tekrar Hristiyan hakimiyetine girdi. En son Endülüs bölgesine ulaştılar. Arap işgalinde en uzun süre kalan bölge Endülüs bölgesi oldu. Hristiyan krallar çok fanatiklerdi ve bu bölge köylerine çok kötü davranıyorlardı. İnsanları zorla vaftiz edip Hristiyan dinine geçiriyorlardı. Böylelikle Müslüman kültürü dağıldı, krallar oraya yerleştiler. Bölgedekilerin varlıkları ellerinden alındı, halk fakirleşti. Bir şekilde yaşam mücadelesi verip kendi kendilerine ayakta durmaya çalıştılar. Yüzyıllar boyu süregelen hoşgörünün yerini baskılar ve yasaklar almaya başlamıştı.

Flamenko'nun Doğuşu ve İspanya'ya Gelişi
Kristof Kolmb'un Hindistan'a ulaşmak için batıda doğuya yola çıkarak Amerika'yı keşfetmesi ve çingenelerin İspanya'ya girişi aynı döneme rastlamaktadır. Katolik kralı ve kilise izni ile Endülüs dağlarında sığınma hakkını almışlardır. Genellikle çayırlık bölgelerde kendine has ve kötü şartlarda yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Göç halkı olan çingenelerin Endülüs'e yerleşmesiyle ilk artistik flamenko doğmuştur. Bu müzik kendi müzikleri ve Endülüs folklörünün birleşmesiyle meydana gelmiştir.

Endülüs Müziği'ni Etkileyen Unsurlar
· 1700'lerden beri İspanyol'ların Afrika'yı yoğun bir şekilde keşfetmeye başlamaları ve Sevilla şehrinin İspanya yarımadasının en büyük köle marketi haline gelmesi ve zenci müziğinin Endülüs müziği üzerindeki etkisi.
· İspanyolların Amerika'yı keşfetmeleri sırasında Akdeniz bölgesinden yapılan yolculuklarla Sevilla ve Cadiz limanları Amerika'nın en önemli limanları haline geldi. Ticaret buralarda yapıldı. Zenginlik içinde güneyden pek çok sanatçının gelmesiyle kültürler yayıldı. Güney Amerika'da oluşan Latin Amerikan müziği geri gelen İspanyollarla Endülüs'e taşınmış oldu.

Flamenko'nun Tarihsel Aşamaları
· 1780'den itibaren ilk canteor- La Edad de Oro'dan (şarkıcı) haberimiz oluyor.
· 1840'dan itibaren flamenko'nun altın çağı başladı. Şarkı ve dansa daha çok önem verilmeye başlandı. Çingene cante'leri önceleri evlerde aile içinde oluşuyordu, sonra da küçük tavernalarda. Diğer yandan çok tanınmış şarkıcılar her yıl değişik ülkelerde fiesta'larda (parti, eğlence) şarkı söylüyorlardı (Cante de Payo - çingene olmayanların şarkısı- Fandango türü) İlk " Cafe Cante" (flamenko gece klübü) 1842'de Sevilla'da açıldı. "Cafe Cantante" olarak bilinen bu dönem için, bugünkü flamenkonun başlangıcıdır demek hiç de yalan olmaz.
· 1850'de Silveria Francoletti- çok önemli bir şarkıcı- işadamı oluyor ve Cafes Cantantes gibi mekanları işletmeye başlıyor. Tüm seyircileri kendine çekmek için de her iki tür müziği birleştiriyor.
· Şimdiki flamenko bu iki türün birleşimi. Yani Cantes Gitanos (çingenelerin şarkıları) ve Cantes Payo (çingene olmayanların şarkıları) Flamenko'nun gelişmesinde, yani makamların oluşmasında çok büyük katkısı olan pek çok sanatçı bu dönemde yaşamıştır. Bu nedenle flamenko'nun büyük gelişme gösterdiği bu döneme "Altın Çağ" denilmektedir.
· 1910 senesi flamenko'nun altın çağı ve cafe cantante'lerin sonudur. "Puro flamenko"nun (geleneksel) geleceğinden endişe duyan entelektüel kesim, bu sanatın, ticari bir araç olarak kullanılamayacağını, "kırsal kesimin" sanat dalı olarak kalması gerektiğini savunuyorlardı. Dönemin iki önemli sanatçısı, Manuel de Falla ve Lorca, 1922'de Granada'da El Primer Concurso de Cante Jondo adlı şarkı yarışmasını organize ettiler. Yarışma'dan sonra flamenko profesyonelleşti, gelişti ve geniş halk kitlelerine yayıldı.
· 1936'daki iç savaş ile, birçok sanatçı ülkeyi terk etti. Böylece flamenko dünyaya açıldı.
· 1950'lerde flamenko artık festivallerde icra edilen bir sanat dalına dönüştü. Cafe Cantante'lerin yerini bugünkü tablao'lar almaya başladı. Sevilla Bienali günümüzde düzenlenen festivaller arasında en önemlilerinden biridir.
· 1954'de tüm flamenko ustaları Antologia del Cante Flamenko'ya kaydedildi.
· 1956'da Cante Jondo'nun ulusal yarışması Cordoba'da başlatıldı.
· 1958'de Jerez de la Frontera'da " Catedra de Flamencologia" (Flamenkoloji Kürsüsü) kuruldu. Amaçları flamenko'yu korumak ve bu konuda çalışmalar yapmaktı.
· 1960'lardan itibaren flamenko rönesans yaşamıştır. Eski şarkılar gelecek nesillere aktarılmak üzere kayda alındı. Flamenko tarihini araştıran ve türlerini analiz eden kitaplar yazılmaya başlandı.
· 1960'ların sonunda Paco de Lucia'nın ilk albümü çıktı, flamenko gitarının devrimi gerçek anlamda başlamış oldu. "Rumba" albümüyle İspanya'daki ulusal ilgiyi flamenko üzerine çekti.
· 1970'lerde, Paco'nun birlikte çalıştığı "cante"lerin genç dehası Camaron, en etkili şarkıcıydı.
· Yine 1970'lerde festival olgusu ortaya çıktı. Flamenko'daki samimiyet ve doğaçlama yerini ustalığa ve ticarete bıraktı. Sanatçı içini saran isteği dindirmek için değil , sırası geldiği için dans etmeye başladı.
· 1980'lerde ise sanatın her alanında teknik gelişmeler yaşandı. Beraberinde ticari patlamayı getirdi.
· Günümüzde ise flamenko esnek yapısıyla gelişmeye açık ve kontrol dışındadır.
Kaynak: Bu yazıların hepsi Safa YEPREM, Melek YEL, internetteki Flamneko ile ilgili siteler ve İspanya'da almış olduğum tarih dersinden derlediğim bilgiler ile oluşturulmuştur.

Foto de Ricardo Zerrener

"

Melis Cangüler *
http://www.melisflamenco.com/tr/flamenko.asp?subpage=sozluk

Flamenko Sözlüğü
· AFICIONADO: Dinleyici (Flamenkoda sanatçıya destek veren dinleyici)
· AFİLLA: Flamenkoda bir çeşit kalın, boğuk ses.
· AIRE: Sahip olunan kültürün şarkı ve danslarına veya folklorik kültürlerindeki öğelere denir. Hava, tavır.
· ALBOREAS: 12 zamanlı bir form.
· ALEGRIAS: Cadiz kökenli 12 zamanlı neşeli bir formdur.
· ALEGRIAS POR ROSAS: Alegrias'ın Mi majör tonundan yorumlanması.
· ALZAPÚA: Başparmakla telleri aşağı ve yukarı alternatif vuruşlar kullanarak çalmak.
· AMBIENTE: Çevre vaya ambiyans.
· ANDALUCIA: İspanya'nın Endülüs bölgesi.
· APAGAR: Telleri susturmak.
· APOYANDO: Parmakları tellere yaslayarak (destekleyerek) çalmak.
· ARO: Gitarın yan kısmı.
· ARPEGIADO: Arpej. Gitar tekniği.
· ARRASTRE: Gitarda sağ eli yüzük parmağının alt tellerden yukarıya doğru kaydırılması.
· -----------------------
· BAILAOR: Flamenko dansı yapan erkek.
· BAILAORA: Flamenko dansı yapan bayan.
· BAILAR: Dans etmek.
· BAILE: Dans, flamenko dansı.
· BOCA: Gitarın göğüs tahtasındaki ses deliği.
· BOUT: Gitarın gövdesi.
· BRACEO: Dans boyunca kolların hareketi.
· BULEAEROS : Bulerias formunda sanatçıların uzmanlaşması.
· BULERİAS: Jerez kökenli, yüksek tansiyonlu, 12 zamanlı bir form. Coşkulu ve canlıdır, hüzün içermez.
· BULERIAS AL GOLPE: Golpe vuruşları ön planda olan bir bulerias varyasyonu.
· -----------------------

Flamenco, Cristina Hoyos

·CABALES : Flamenco uzmanı.
· CABEZA: Gitarın baş kısmı.
· CAFÉ CANTANTE: 19.yüzyılın ikinci yarısından sonra ortaya çıkmış olan profesyonel anlamda flamenko müziği ve dansı icra edilen café lere verilen ad.
· CAJON : 4 köşe, içi boş tahtadan yapılmış, kutu biçiminde vurmalı bir çalgı.
· CALO: Çingenelerin kendilerine ve dillerine verdikleri ad.
· CAMBIO: Değişiklik.
· CAMPANAS: Çanlar, kampanalar.
· CANTAOR: Flamenko şarkısı söyleyen kişi.
· CANTE: Şarkı, şarkı söylemek.
· CANTE CHICO: "Küçük Şarkı" olarak bilinen üç genel flamenko sınıfının üçüncüsüdür. Daha çok kırsal yaşam, eğlence gibi dertsiz ve tasasız konuları içeren folklorik şarkı ve danslardan meydana gelir. Tangos, Fandangos de Huelva gibi...
· CANTE GRANDE: "Büyük şarkı" denilen Cante grande, genel flamenko sınıflarının ilkidir. Flamenko tarihinin en eski zamanlarına dayanır.
· CANTE JONDO: "Derin şarkı" olarak bilinen Cante jondo en ciddi tarzdır. Ölüm, keder ve din gibi konuları ele alır. "Koma" denilen yarım aralıntak küçük aralıktaki seslere de yer veren bu tarz ritm açısından da diğerlerinden daha zor ve karmaşıktır.
· CAÑA: En eski flamenko şarkılarından biridir. Flamenkonun anası olan soleanın oluşumunu sağlayan bir makam olduğu kabul edilmektedir.
· CANTIÑAS: İki anlamı varıdır. Bunlardan ilki Cadiz kentinin şarkılarından olan ve alegriası da içine alan bir tarz. İkincisi de alegriasın Do majör tonundan (Capo kullanarak) çalınışı.
· CAPIROTE: İşaret parmağıyla rasgueado yapılırken aynı anda yüzük parmağıyla golpe vurulması.
· CARACOLES: Cantiñas grubuna ait bir makam formu. 19.yy ortalarında Cadiz'de ortaya çıkmıştır. Asıl gelişimi Madrid'te olmuştur.
· CARCELERAS: Hapisane şarkıları. Ayrıca bir tonlama geçidi.
· CARTAGENERA: Fandango kökenli olan makam adını "Cartagena" dan alır.
· CASTAÑET: İçi oyuk ağaçtan yapılma, genelde başparmağa takılıp avuç aiçiyle çalınan ritm çalgısı.
· CEJILLA: (Capo veya kelepçe). Gitarda transpoze için kullanılan, gitarın sapına takılan ve bare görevi gören araç.
· CHUFLAS: Tasasız bir Tanguillo ile vurguları kendiliğinden oluşan bir tarz.
· CIFRA: Tablature.
· CLAVIJAS: Gitardaki eski geleneksel ağaçtan yapılma burgular.
· CLAVIJEROS: Günümüzde kullanılan metalden yapılma mekanik burgular.
· COLOMBIANA: Kolombia müzik ve ritmlerinin etkisile oluşmuş bir makam formu.
· COMPÁS: Flamenko müziğinde kullanılan zaman ölçütü. Flamenko compas iki ayrı zamandan meydana gelir. (6/8 , 3/4 lün compas gibi) Bunlar toplam dört ölçü olarak çalınır yani esasında 3/4 lük compas 12/8 liktir. Bunun sebebi de flamenko müziğinin vurgu dağılımının 12/8 lik ölçüye sığmasıdır.
· CONTRA-TEMPO: Senkop.
· COPLA: Dize, mısra. Ayrıca Fondango ve Sevillanas için de farklı kıtaları anlatmak için kullanılır.
· CUADRO: Grup, topluluk.
· CUADRO FLAMENCO: Flamenko şarkıcılarının, dansçılarının biraraya gelerek oluşturdukları grup.
· CUEDRA: Tel, gitar teli.
· -----------------------

Flamenco, Nueva Savia

DANZA MORA: Literatürde "Moorish dansı" olarak geçer.Ağırlıklı olarak arap etkisi görünür. Çoğu kez danssız çalınır.
· DESPLANTE: Dans içerisindeki şiddetli duruşlar, sert bir tefekkür hali.
· DUENDE : Flamenkoda müziğin etkisiyle kendinden geçilen an.
· -----------------------
· ENSAYO: Prova.
· ENTRADA: Başlamak. Dansçının girişi.
· ESCOBILLA: Dansta sadece ayak hareketlerinin olduğu bölüm. Genellikle Alegria ve Solea por Buleria'da. Gitarda ise trienda çalışı, çekerek çalmak.
· -----------------------
· FALDA : Etek, eteklik, dansçının eteği.
· FALSETA : Gitarda ritm partilerinin arasında çalınan solo pasajlar, melodik çeşitlemeler.
· FALSETE : Yükseğe çıkılan ses.
· FANDANGOS: Eski Endülüs kültürünün şarkı ve danslarından. Kökeni çok eskiden yaşanmış küçük Arap akınlarına dayanmaktadır.
· FANDANGOS DE HUELVA: Fandango dansı ve şarkısının İspanya'nın Huelva şehrinde icra edilen tarzı.
· FANDANGO GRANDE: Soyut bir şarkı olan Fandango Grande normal Fnadangodan daha farklı bir compas ile icra edilir.
· FANDANGUILLOS: "Küçük Fandango" anlamına gelen bu şarkı Cante chico sınıfına girer, kırsal yaşam ve eğlenge konularını işler.
· FARRUCA: Dramatik erkek dansına dayanan bu makamda 4/4 lük ölçü kullanılır. Yakın tarihlerde görülmeye başlamıştır. Portekiz kökenlidir.
· FERIA: Tatil günü, panayır.
· FIESTA: Parti, eğlence.
· FLAMENCO : Bakınız tarihçeye.
· FLAMENCO PURO: Saf, geleneksel Flamenko.
· FLOREO : Ellerin hareketi.
· FUERTES: Sert, kalın, kaba.
· -----------------------
· GARROTIN: Hem duygusal hem de neşeli olan bu şarkı 2/4 lüktür.
· GITANA: İspanyolca'da bayan çingene.
· GITANO: İspanyolca'da erkek çingene.
· GOLPADOR: Gitarın üzerine vurma.
· GOLPE : Dansta ayağın tüm tabanının yerle temas ettiği vuruşun adı. Gitarda; yüzük parmağı ile gitarın göğsüne yapılan vuruş.
· GRANADINAS: Granadina kentine özgü bir makam.
· GRANDE TRAGİC : Sıkıntılı, trajik ritimler.
· GUAJIRAS: Küba kökenli flamenko makamlarından.
· GUITARRA: Gitar.
· -----------------------
· HUESO: Gitarın sapında bulunan kemikten yapılmış köprü, eşik.
· -----------------------
· JABERA: Nadiren çalınan bir Fandango Grande.
· JALEOS: Onaylama ifadesi, cesaret verme, teşvik etme. (Ole, Ale, Bien vs)
· JUERGA: İçkili eğlence, festival.
· -----------------------
· LETRA: Şarkı sözleri, dizesi.
· LIVIANAS: Seyrek yorumlanan bu şarkı siguiriyas compas ile icra edilir.
· LLAMADA: Çağırma. Dansta yeni bir bölümün başlangıcını haber veren hareket serisidir. 1'de başlar, 10'da biter.
· -----------------------

Flamenco, Camaron-y

.MALAGUEÑAS: Önemli Flamenko makamlarından biridir.
· MANTON: Uzun püsküllü şal.
· MARCAJE: Yürüyüş adımları. 12 ölçülü danslarda 12'de başlar, 10'da biter.
· MARTILLO: Çekiç. Gitarda golpe tekniğine alternatif olarak kullanılan bir teknik.
· MASTIL: Gitarın boyun kısmı.
· MAYOR: Majör ton.
· MENOR: Minör ton.
· MILONGA: Arjantin kökenli bir şarkı.
· MINERA: "Minero" kelimesinden türemiştir. Cantes de Levante, lenvante bölesinin şarkılarından biri olarak bilinir.
· MIRABRAS: "Cantinas" türünün şarkılarındandır.
· MUJER: Kadın.
· MURCIANA: Levante bölgesine ait bir şarkıdır.
· -----------------------
· NANA: Ninni.
· -----------------------
· PALILLOS: Küçük uzun tahta parçaları. Puro flamenkoda kullanılmıyordu.
· PALMAS: Şarkının veya dansın ritmine göre alkış yapma.
· PALO: Tüm Flamenko makamlarına verilen ad.
· PALO SECO: Gitar olmadan şarkı söyleme, yorumlama.(to capella)
· PAYO: Çingene olmayan.
· PETENERAS: Hüzünlü bir yapıya sahip olan bu makam 6/8 ve 3/4 lük guajiras gibi bileşik compas ile icra edilir. Adını, Jerez de la Frontera yanında bulunan Paterna de Rivera dan almıştır.
· PICADO: Sağ elin işaret ve orta parmağının telleri apoyando olarak sırayla çalması.
· PITOS: Dansta ve şarkıda ritme uygun olarak parmak şıklatmak.
· PLANTA: Dansta ayağın ön kısmının yerle temas ettiği vuruşların adı.
· POLO: Soleares ailesinden bir makam.
· PUENTE: Köprü, eşik.
· PUNTA: Dansta ayağın ön ucuyla yapılan vuruş.
· -----------------------
· QUEJİO: Keder, hüzün.
· -----------------------
· RASGUEADO: Gitarda tellere sağ elin çeşitli parmak kombinasyonlarıyla vurulması ile yapılan tekniktir.
· REDOBLE: 4 ya da 5 tempoyu 1 veya 2 ye sıkıştırmak.
· REDONDA: Flamenkoda ses, flamenko sesi.
· REMATE: Kapanış. 12'lik kompaslarda genellikle 10'da, Tangos gibi 4'lük kompaslarda 3'tedir.
· ROMANES: İspanyolca olmayan çingene dili.
· ROMERAS: Cantiñas grubuna ait bir makam.
· RONDENA: 1. Malaga'daki Ronda'nın dağlarına ait olan makam, şarkı. 2. Ramon Montoya 'nın eseri olan gitar için özel olarak oluşturulmuş müzikal form.
· RUMBA: Popular latin ritmi. Kökü Küba'nın şeker ve muz plantasyonlarına dayanır.
· -----------------------

Flamenco, chocolate

· SALIDA: Çıkış. Dansçının çıkışı.
· SERRANAS: 19. yüzyıla dayanan bir şarkı türü.
· SEVILLANAS: Castilian kültürüne dayanan, Sevilla kentinden doğan bir dans ve şarkı formu.
· SIGUIRIYAS: Kökü çok eski çingene kültürüne dayanan bir makamdır. Ancak Castilya bölgesinde de kullanılmaktadır.
· SILENCIO: Müziğin hafif çalındığı, melodik bir dans bölümüdür. Dansçı bu bölümde ayak vuruşları yapmaz, yumuşak hareketlerle dans eder. Sessizlik bölümü olarak da adlandırılır.
· SIN APOYAR: Tellere parmakları yaslamadan çalmak, arpej.
· SOLEA: Esası "Soleares" olan Flamenko'nun anası olarak kabul edilen köklü bir makam ve şarkı formu. 12 zamanlıdır. Aksanlar 3-6-8-10-12'dedir.
· SORDAS: Sessiz hafif el çırpmaları.
· -----------------------
· TABLAO: Sahne hayatı, Flamenko müziği ve dansı icra edilen cafe ve gece klüpleri.
· TACAOR: (Tocaor) Flamenko gitar çalan.
· TACON: Topuk, ökçe. Dansta ayağın topuk kısmının yerle teması.
· TAMBOR: Davul.
· TANGOS: Neşeli ve hareketli 4/4 lük dans ve makam formu.
· TANGUILLO: Tangos'un daha hafif bir varyasyonu olan Tanguillos, Cadiz kökenlidir.
· TAPA: Gitarın göğüs tahtası.
· TARANTAS: Miner tarzına ait bir makam formudur.
· TARANTOS: Tarantas'ın dans edilen şeklidir ve 2/4 lük olarak çalınır.
· TEMPLE: Yumuşatmak, ayarlamak.
· TIENTOS: Köklü bir makam ve şarkı formu. Tientos için "Eğer Solea flamenkonun anasıysa, Tientos da babasıdır" sözü söylenmektedir.
· TIENTOS POR ZAMBRA: Tientos'un hızlı varyasyonudur 4/4 lük olarak yazılır.
· TIPLES: Tiz ses veren teller.
· TIRANDO: Telleri çekerek çalmak.
· TONAS: Tonada kelimesinden türemiştir. Anlamı akort ya da popüler basit flamenko şarkısı.
· TONO: Ton, gam.
· TOQUE: 1.Gitar çalmak, 2. Gitarda flamenko yorumlamak, 3. Flamenko müziğinin heyecan ve coşkusu.
· TOQUE LIBRE: Gitarda serbest compas ile zamanlama düzeni olmadan yapılan çalınış. En çok kullanılanlar Fandangos Grandes, Malagueña, Granadinas, Tarantas ve Rondeña dır.
· TRASTE: Gitarda perde.
· TREMOLO: Gitar tekniği. Başparmak bas notaları verirken diğer parmaklar da sırayla "i a m i" şeklinde tiz telleri teker teker hızlı bir şekilde çalar.
· -----------------------
· VERDIALES: Malaga Fandango'sunun tasasız bir varyasyonu olan Verdiales ismini Los Versiales kasabasından almıştır.
· VITO: Eski Endülüs kültürüne ait bir makam ve şarkı formu olan Vito 3/4 lük olarak yazılır.
· -----------------------
· ZAMBRA: Granada çingenelerinin neşeli danslarındandır. 9.yy'da görülmeye başlamıştır. Yaratıcısı Ali Bin Ziryab olarak bilinmektedir.
· ZAPATEADO: Eskiden kalma zor bir dans olan zapateado için bir erkek bir de bayan dansçı ve biraz da hayal gücü gerekir. Ayrıca ayakların yere vurularak yapıldığı hareketlerin genel ismidir.
· ZAPATOS: Ayakkabı. (Çoğul olarak kullanılır)
· ZORONGO: Çok eski bir folk şarkısı olan Zorongo, Garcia Lorca tarafından yeniden ele alınmıştır.

FLAMENKODA KULLANILAN İBARELER
· Agua!: Su "çok sıcak suya ihtiyaç var" anlamında
· Asi se baila!: "işte bu danstır". Dansçıyı onaylamak, yüreklendirmek için.
· Asi se toca!: "İşte bu çalmadır (gitar)". Gitaristi yüreklendirmek için.
· Asi se canta!: "İşte bu şarkı söylemektir". Aynı şekilde şarkıcıya destek vermek için.
· Eso es!: İşte bu!
· Guapa: Güzel (kadın için)
· Guapo: Yakışıklı
· Hassa: Harika
· Ale, Ole: 12.yy'da kullanılan Allah kelimesinden geldiği sanılmaktadır. Yine destek anlamında bir ünlemdir.
· Vamo ya!: Gidelim

Kaynak: Bu yazıların hepsi Safa YEPREM, Melek YEL, internetteki Flamenko ile ilgili siteler ve İspanya'da almış olduğum tarih dersinden derlediğim bilgiler ile tarih dersinden derlediğim bilgiler ile oluşturulmuştur.

Flamenco

Endülüste Raks

Zil, şal ve gül
Bu bahçede raksın bütün hızı
Bütün hızı
Şevk akşamında Endülüs, üç defa kırmızı
Aşkın sihirli şarkısı yüzlerce dildedir
İspanya neşesiyle bu akşam bu sihirdedir

Alnında halka halkadır aşüfte kakülü
Göğsünde yosma Gırnatanın en güzel gülü, gülün
Altın kadeh her yerde güneş her gönüldedir
İspanya varlığıyla bu akşam bu gönüldedir

Ahhh...
Raks ortasında bir durup, oynar yürür gibi
Bir baş eğmesiyle bakar, öldürür gibi

Ahhh...
Gül tenli kor dudaklı kömür gözlü sürmeli
Şeytan diyorki sarmalı, ahhh...
Yüz kerre, yüz kerre öpmeli

Gözler kamaştıran şala
Şala
Meftun eden güle
Güle
Her kalbi dolduran zile
Her sineden
Ole
Oley

Yahya Kemal Beyatlı


Wikipedia ve Melis Cangüler 'e
Çok Teşekkürler...

Thanks...

Bu derlemeyi Melis Cangüler'e
sunuyorum.
Başarılarının devamı dileğiyle...

Derleyen: Ayhan Görür